مدیریت اقتصادی دانش بنیان و پیشرفت همه جانبه
مدیریت اقتصادی دانش بنیان و پیشرفت همه جانبه
در چند سال گذشته که تحريمهاي اقتصادي عليه کشور ما اعمال شده است.
با تدبير مقام معظم رهبري راهبرد »اقتصاد مقاومتي« سرلوحه فعاليتهاي راهبرد »توليد دانش بنيان«؛ جايگاه شركتهاي دانش بنيان در اقتصاد مقاومتي
کشور قرار گرفته، تا ضمن رهايي از اقتصاد مبتني بر ذخاير طبيعي، »اقتصاد
دانشبنيان و »توليد ثروت برمبناي فکر و انديشه ايراني« پايه ريزي شود.
تکامل اهداف نظام علم و فناوري طي چند دهه گذشته:
از سوي ديگر، ميتوان گفت که اهداف نظام علم و فناوري کشور درطول سه دهه
گذشته تکامل يافته است. در دهه اول انقالب توسعه آموزش عمومي وگسترش
مدارس و در دهه دوم توسعه آموزش عالي و در دهه سوم توسعه پژوهش در
دانشگاهها و مراکز پژوهشي مورد توجه قرار گرفت که رشد فعلي مقاالت علمي
کشور در پايگاههاي استنادي بينالمللي ناشي از آن سرمايهگذاريها است.
اما در دهه چهارم انقالب بايستي اهداف جديدي مدنظر قرار ميگرفت که تکميل
کننده فعاليتهاي سه دهه گذشته باشد. اين اهداف بايد متمرکز بر به نتيجه
رساندن پژوهشها و ارايه دستاوردهاي فناوري به جامعه و تجاريسازي جهت
توليد ثروت و افزايش کيفيت زندگي مردم و اقتدار نظام اسالمي
باشد که قبال به آن کمترتوجه شده بود. و خوشحالم که تأکيد نمايم معاونت علمي
و فناوري رياست جمهوري مولود همين نگرش جديد است که معمار اصلي آن
نيز مقام معظم رهبري مدظله العالي ميباشند.
رهنمودهاي معظم که در طول چند سال اخير بر تکميل چرخه علم و فناوري، تجاريسازي، توليد و صادرات کاالهاي
دانش بنيان متمرکز بوده است که خود گواهي مسلم بر اين رويکرد جديد است.
لذا با تغيير اهداف ديگر نگاه تک اليه به توسعه علم وفناوري و خالصه ديدن
آن در محيطهاي دانشگاهي جاي خودرا به نگاه چند اليه داده است که هر اليه
پيچيدگي و نقش خاص خود را دارد.
با توجه به اهداف جديد مطرح شده در اين دهه، بازيگران جديدي در صحنه
توسعه و پيشرفت علم وفناوري کشور حضور يافته و ايفاي نقش مي نمايند
که از جمله آنها شرکتهاي دانش بنيان، ستادهاي فناوريهاي راهبري،
کانونهاي هماهنگي دانش وصنعت، طرحهاي کالن ملي فناوري و نوآوري،
مراکز رشد و پارکهاي علم و فناوري ميباشند.
تمرکز معاونت علمي و فناوري بر علم نافع:
لذا معاونت علمي و فناوري، با ساختاري کوچک اما پر تحرک، بر »علم نافع« در
جامعه متمرکز شد و »توسعه شرکتهاي دانش بنيان«، »تجاريسازي«
و »توسعه زنجيره ايده تا بازار« و »تکميل نظام ملي نوآوري« را در اين
زمينه به عنوان »راهبردهاي اصلي« خود انتخاب نموده و در تعامل نزديک و
همکاري با ساير دستگاهها، شوراي عالي انقالب فرهنگي و مجلس شوراي
اسالمي اين سياستها را دنبال مينمايد.
اليحه حمايت از شرکتهاي دانش بنياناز همين رو اين معاونت در همان ابتداي تشکيل خود، اليحه حمايت از
شرکتهاي دانش بنيان را تهيه نمود که پس از تصويب در هيأت محترم
با تشکيل اولين
دولت، مجلس شوراي اسالمي وشوراي محترم نگهبان و اخيرا
جلسه هيات امناء، صندوق نوآوري و شکوفايي با همياري ديگر دستگاههاي
ذيربط، در آستانه پيادهسازي و اجرايي شدن است.
ما اميدواريم که با حمايتهاي جنابعالي و اجراي اين قانون، مرحله اول حضور پر قدرت
شرکتهاي دانش بنيان در اقتصاد ملي جامه عمل پوشيده و جريان عظيمي از دانش
و فناوري توسط فارغ التحصيالن دانشگاهي در مسير پيشرفت کشور ايجاد شود
در اين چارچوب :
چهار محور فعاليت اين شرکتها يعني:
1 حمايتهاي پولي و مالي
2تسهيل کسب وکار
3 فراهم آوردن بازار داخلي و منطقهاي براي توليدات دانش بنيان داخلي
4 تسهيالت غير پولي همچون بيمه و ماليات را با همياري ديگر دستگاهها فراهم آورده و در گام دوم، به زنجيرة ارزش
توجه نماييم تا از اين طريق صادرات مواد خام و نيمه خام که به معناي از دست دادن
ثروت مملکت و کاهش راندمان اقتصاد ملي است را با فرآوري دانش مبنا به سطح
ارزشي باالتر و پر بهاتر برسانيم. نتايج حاصل از توجه به زنجيرة ارزش، در تنوع بخشي
به محصوالت صادراتي کشور، مقابله با تحريم، ايجاد اشتغال پايدار براي کارگران
دانشي و در نهايت ثروت زايي و شکل دهي به اقتصاد مقاومتي حائز اهميت است.
سخنرانيافرادحاضردرديدار‌‌شرکتهاوفعاالنتوليددانشبنياندرمحضرمقاممعظمرهبريراهبرد »توليد دانش بنيان«؛ جايگاه شركتهاي دانش بنيان در اقتصاد مقاومتي
وضعيت فعلي شرکتهاي دانش بنيان:
البته نبايد تصور شود که فعاليتهاي شرکتهاي دانشبنيان فقط در توليد محصوالت
با فناوريهاي پيشرفته خالصه ميشود بلکه فعاليت اين شرکتها جهت ارتقاء
کيفي و رقابتپذيري بيشتر و جاري ساختن دانش و نوآوري در صنايع مياني و حتي
پايين، از فناوريهاي مربوط به لوازم خانگي و خودرو تا کشت بهينه زعفران و بافت
فرش که در اقتصاد ملي کشورمان حائز اهميت است نيز توسعه مييابد.
در حال حاضر حدود 6000 شرکت دانشبنيان در سرتاسر کشور و خارج از مراکز
رشد و پارکها و حدود 3000 شرکت دانشمبنا در پارکها و مراکز رشد مشغول
فعاليت ميباشند.
معاونت علمي و فناوري رياستجمهوري در طول سالهاي اخير
در بعد مالي از شکلگيري، توسعه، توليد و تجاريسازي فعاليت اين شرکتها
حمايت بعمل آورده و در بسترهاي غيرمالي با تشکيل ستادهاي فناوريهاي
راهبردي، راهاندازي طرحهاي کالن فناوري ملي و تشکيل کميسيونهاي
تخصصي توليد و صادرات کاالها و خدمات دانشبنيان اقدام نموده است.
ايجاد کانونهاي هماهنگي دانش و صنعت:
ازجمله انتظارات حضرتعالي از جامعه علم و فناوري و صنعت کشور، ايجاد ارتباط
مابين دانشگاه وصنعت يا به تعبير کاملتر ارتباط بين دانش وصنعت يا ارتباط بين
بخش عرضه دانش و تقاضاي دانش است که اين معاونت با تشکيل 58 کانون
هماهنگي دانش و صنعت بر مبناي يک مدل جديد که عمدتا کاال محور ميباشد بدان اهتمام ورزيده است.
اين کانونها با همافزايي ظرفيت دستگاههاي اجرايي،
بخش خصوصي، توليدکننده و صادرکننده کاالي مورد نظر و نهادهاي دانشگاهي
و پژوهشي و در زير يک چتر واحد تشکيل شدهاند.
کانون هماهنگي توتفرنگي، پسته، زعفران، کامپوزيت و موتورهاي الکتريکي که توليد و مصرف آن ً ها مستقيما
با گذران زندگي مردم مرتبط است نمونههايي از اين اقدامات ميباشد.
تشکيل ستادهاي فناوريهاي راهبردي منطبق بر اولويتهاي ملي:
در بستر فناوريهاي نوين مطابق با اولويتهاي نقشه جامع علمي کشور، ايجاد
ستادهاي فناوري زيستي، ميکرو الکترونيک، سلولهاي بنيادي، هوا - فضا،
گياهان دارويي و طب سنتي ايراني، فناوري اطالعات و ارتباطات، انرژيهاي نو
و علوم شناختي و فناوريهاي نرم در کنار توسعه بيشتر فعاليتهاي مربوط به
فناوري نانو از ديگر اقدامات مهم و اثرگذار معاونت ميباشد.
اجراي طرحهاي کالن ملي فناوري:
فعاليتهاي معاونت با انجام 22 طرح کالن فناوري ملي با همکاري و مسئوليت
ساير دستگاهها تکميل شده است. طرحهاي کالني همچون ساخت دو دستگاه
ابر رايانه که هر دو جزء 500 ابر رايانه پر قدرت دنيا ميباشند، ساخت 15 راديو
داروي مؤثر براي کاهش آالم بيماران صعبالعالج که ورود آنها به بهانههاي واهي به داخل کشور قطع شده بود وتوليد داروهايي که قبال در ليست واردات
صادرات کاالها و خدمات دانش بنيان
برنامهريزي گسترده براي توسعه ديپلماسي علمي و فناوري با همياري
دستگاههاي ذيربط و شکلدهي کميسيونهاي توليد و صادرات کاالها و
خدمات دانشبنيان ذيل کارگروههاي مربوط در دولت جمهوري اسالمي ايران
از ديگر اقداماتي است که توسعه فعاليت شرکتهاي دانشبنيان و گرفتن سهم
مناسب از بازارهاي تجاري منطقهاي و بينالمللي را هدف قرار داده است.
به استحضار ميرساند رشد روز افزون شرکتهاي دانشبنيان در داخل کشور
و ظرفيت رقابتپذيري آنان سبب شد که صادرات کاالهاي توليد شده توسط
اين شرکتها در سال 1389 بالغ بر 612 و در سال 1390 بالغ بر 840 ميليون
سخنرانيافرادحاضردرديدار‌‌شرکتهاوفعاالنتوليددانشبنياندرمحضرمقاممعظمرهبري108 راهبرد »توليد دانش بنيان«؛ جايگاه شركتهاي دانش بنيان در اقتصاد مقاومتي
دالر و در سال جاري به بيش از 1 ميليارد دالر برسد و اين اميد را ميدهد که
در پايان برنامه پنجساله پنجم 20هزار شرکت دانشبنيان ايراني در عرصه ملي
و بينالملل فعاليت نمايند و صادرات محصوالت آنان از حدود 1ميليارد دالر در
سال 1391 به بيشتر از 4ميليارد دالر در پايان برنامه برسد.
راهنماييهاي خردمندانه و رهنمودهاي صريح حضرتعالي نقش اساسي
در تسهيل امر و توجه دادن همه به منافع ملي و پرهيز از پراکندگي در
سياستگذاري خواهد داشت و اميدوارم با پيروي و بکارگيري اين فرامين شاهد
رشد و شکوفايي هرچه بيشتر اقتصاد دانشمبنا در ميهن اسالميمان باشيم.
والسالم عليکم و رحمه اهلل و برکاته
منبع: http://farsi.khamenei.ir
